Melana Yuzefpolskaya, MD

Grand Opening Video

Heart Failure Clinic Preceptorship Program IV

รพ.จุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทยชูความสำเร็จคลินิกภาวะหัวใจล้มเหลว ชี้ช่วยลดอัตราการนอนรักษาในโรงพยาบาล พร้อมขยายองค์ความรู้สู่โรงพยาบาลทั่วไทย

วันนี้ (24 พ.ย.) โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย ประกาศความสำเร็จคลินิกภาวะหัวใจล้มเหลว ชี้ช่วยลดอัตราการนอนรักษาในโรงพยาบาล การเสียชีวิตจากภาวะหัวใจล้มเหลวได้ถึง 70-80%ทั้งยังพบครึ่งหนึ่งของจำนวนผู้ป่วยทั้งหมดมีอายุน้อยกว่า 45 ปี พร้อมเดินหน้าตอบรับนโยบายของกระทรวงสาธารณสุขในการผลักดันให้จัดตั้งคลินิกผู้ป่วยหัวใจล้มเหลวภายในโรงพยาบาลหลักทั่วประเทศไทย ด้วยโครงการ “Heart Connect” จัดอบรมองค์ความรู้สำหรับการจัดตั้งคลินิกผู้ป่วยหัวใจล้มเหลวสู่โรงพยาบาลทั่วประเทศไทย

ศ. นพ. วิชัย เบญจชลมาศหัวหน้าศูนย์โรคหัวใจ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย กล่าวว่า ภาวะหัวใจล้มเหลว คือ ภาวะที่หัวใจไม่สามารถสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ของร่างกายได้ตามที่ต้องการ จากผลกระทบของโรคหลอดเลือดหัวใจอุดตัน โรคลิ้นหัวใจตีบหรือรั่วโรคความดันโลหิตสูง และ กล้ามเนื้อหัวใจอ่อนแอ เป็นต้น ซึ่งนับเป็นภัยเงียบที่ใกล้ตัวของคนไทยในช่วงวัยสูงอายุ รวมถึงวัยทำงานที่มักพบกับสภาพแวดล้อมที่ต้องเผชิญกับความเร่งรีบ จนอาจละเลยการออกกำลังกาย พักผ่อนไม่เพียงพอและมีความเครียดสูง ที่ล้วนส่งผลกระทบต่อสุขภาพร่างกายและจิตใจจนนำไปสู่ความเสี่ยงต่อภาวะหัวใจล้มเหลวได้ทั้งสิ้น โดยคาดว่าจำนวน 1 ใน 5ของประชากรไทยจะมีผู้ป่วยภาวะหัวใจล้มเหลวแฝงอยู่ ซึ่งผู้ป่วยจำนวนกว่า 50%มักจะเสียชีวิตภายใน 5 ปี ภายหลังจากตรวจพบอาการภาวะหัวใจล้มเหลว นอกจากนี้ผู้ป่วยภาวะหัวใจล้มเหลวจำนวน 1 ใน 4 ต้องกลับมานอนโรงพยาบาลด้วยภาวะน้ำท่วมปอดภายใน 30 วันแรกหลังออกจากโรงพยาบาล และประมาณ 50% ต้องกลับมานอนโรงพยาบาลซ้ำภายใน 6 เดือน

ผศ.พญ.ศริญญา ภูวนันท์ หัวหน้าคลินิกผู้ป่วยหัวใจล้มเหลว และ หัวหน้าอนุสาขาวิชาภาวะหัวใจล้มเหลวและอายุรศาสตร์การปลูกถ่ายหัวใจ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย กล่าวว่า ศูนย์โรคหัวใจ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย ตระหนักถึงความสำคัญของภาวะหัวใจล้มเหลวในสังคม จึงได้จัดตั้งคลินิกภาวะหัวใจล้มเหลว (Heart Failure Clinic)ขึ้นในปี 2555 โดยมีพันธกิจในการรักษาผู้ป่วยอย่างละเอียดและใกล้ชิด เพื่อลดอัตราการนอนรักษาในโรงพยาบาล การเสียชีวิต พร้อมสร้างความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับภาวะล้มเหลวให้แก่ผู้ป่วยด้วย 5-6ขั้นตอนการตรวจเช็คผู้ป่วยภาวะหัวใจล้มเหลวของคลินิกฯ ดังนี้

24 พฤศจิกายน พศ. 2560  โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย จัดงานใจถึงใจ ปี 2  (Heart Failure Patient Appreciation day) หรือ ค่ายผู้ป่วยภาวะหัวใจล้มเหลวแห่งแรกของประเทศไทย ณ ตึกภูมิสิริชั้น 13

ภายในงานมีการสอนการออกกำลังกายให้กับผู้ป่วยภาวะหัวใจล้มเหลวโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านการฟื้นฟูสมรรถภาพและการออกกำลังกายในผู้ป่วยภาวะหัวใจล้มเหลว  พญ. วิภาวี ฉินเจนประดิษฐ์  เสวนาภาวะหัวใจล้มเหลวโดย นพ. เอกราช อริยะชัยพาณิชย์  และ การทำอาหารโซเดี่ยมต่ำจากเชฟชื่อดัง เชฟฮูโต๋ และมีพิธีกรชื่อดัง คุณตุ้ยตุ่ย พุทธชาด พงษ์สุชาติ คุณธัชตะวัน เกษกานดา กุลบุตรกาชาด และ คุณอวิกา ธรรมสโรช รองกุลธิดากาชาด และอดีตมิสไทยแลนด์แกรนด์สมุทรปราการ มาเพิ่มสีสัน ความสนุกสนานในงานดังกล่าว  บรรยากาศในงานเต็มไปด้วยความอบอุ่นระหว่างทีมสหสาขาวิชาชีพของคลินิกผู้ป่วยภาวะหัวใจล้มเหลวและผู้ป่วยและญาติ

กิจกรรมดังกล่าวจัดขึ้นโดย กลุ่มงานภาวะหัวใจล้มเหลวและอายุรศาสตร์การปลูกถ่ายหัวใจ และ ทีมแพทย์ (ผศ. พญ. ศริญญา ภูวนันท์  นพ. สราวุฒิ ศิวโมกษธรรม  นพ. เอกราช อริยะชัยพาณิชย์)  ทีมพยาบาล (พว. ภาวิณี นาควิโรจน์ พว. ลัดดาวัลย์ ไกรรักษ์  พว. นพวรรณ บุญบำรุง) ทีมเภสัชกร (ภญ ธศิกาญจน์ แช่มช้อย  ภญ.  ยศยา กุศมาศ  ภก. อดิศักดิ์ วีรศักดิ์สันติ)  นักกำหนดอาหาร คุณสุพิชญ์รดา พงศ์ศรีกุล และ เจ้าหน้าที่ (คุณจินดารัตน์ ซาวคำ และ คุณสุชีรา หงษ์แพงจิตร)  ของคลินิกภาวะหัวใจล้มเหลว และการสนับสนุนของหัวหน้าสาขาวิชาอายุรศาสตร์หัวใจและหลอดเลือด ผู้ช่วยศาสตราจารย์ แพทย์หญิงสมนพร บุณยะรััตเวชสองเมือง ซึ่งได้กล่าวเปิดงานพร้อม ศ. นพ. สุเทพ กลชาญวิทย์ รองผู้อำนวยการฯ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ โดยในงานมีการจัดทำต้นไม้หัวใจ ซึ่งให้ผู้ป่วยเขียนอาการภาวะหัวใจล้มเหลวบนใบไม้กระดาษซึ่งเป็นรูปหัวใจ เพื่อเป็นตัวแทนหรือสัญลักษณ์เพิ่ม heart failure awareness ในประชากรไทย

ห้องปฏิบัติการการตรวจสืบค้นโรคหัวใจ ห้อง Noninvasive ศูนย์โรคหัวใจ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย ฉลองความสำเร็จ ระบบดิจิตัลภาพคลื่นเสียงสะท้อนหัวใจ (Echocardiogram) ครบวงจร ที่แรกของประเทศไทย  ย่างก้าวเข้าสู่ปีที่สอง สามารถเรียกดูวิดิโอบันทึกคลื่นเสียงสะท้อนหัวใจได้ทุกคอมพิวเตอร์ในระบบของโรงพยาบาล

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ แพทย์หญิง สมนพร บุณยะรัตเวช สองเมือง หัวหน้าห้องตรวจ Noninvasive ศูนย์โรคหัวใจ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย กล่าวว่า การตรวจ Echocardiogram เป็นการตรวจที่สำคัญมากสำหรับผู้ป่วยหัวใจเกือบทุกประเภท ปัจจุบันโรงพยาบาลทั่วไปในประเทศไทยไม่มีระบบการเชื่อมต่อระบบคอมพิวเตอร์โรงพยาบาลกับระบบการเก็บภาพวิดิโอดิจิตัลของ Echocardiogram   ส่วนใหญ่หากแพทย์ต้องการทบทวนดูภาพเคลื่อนไหวมักจะต้องเดินมาดูที่ห้องตรวจ Echocardiogram หรือ เครื่องคอมพิวเตอร์ที่ลงโปรแกรมไว้เท่านั้น  ซึ่งจำนวนเครื่องมีจำกัดไม่สามารถลงโปรแกรมได้ทุกเครื่องเนื่องจากมีค่าใช้จ่ายที่เพิ่มขึ้นในการลงโปรแกรมในเครื่องคอมพิวเตอร์ (license cost)

เนื่องจาก โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ เป็นโรงเรียนแพทย์ขนาดใหญ่ ซึ่งมีการเรียนการสอนนิสิตแพทย์ แพทย์ประจำบ้านต่อยอด ประกอบกับมีการอภิปรายเคสผู้ป่วย  การเห็นหรือได้ทบทวนภาพวิดิโอคลื่นเสียงสะท้อนหัวใจจะทำให้การเรียนการสอนเข้าใจมากขึ้น  นอกจานี้การราวน์หรือดูผู้ป่วยข้างเตียง หรือ การตรวจประเมินผู้ป่วย ณ คลินิกผู้ป่วยนอก บางครั้งจำเป็นต้องทบทวนหรือเห็นภาพเคลื่อนไหวมากกว่าผลซึ่งรายงานทางกระดาษหรือทางหน้าจอ ซึ่งนำไปสู่การประมวลวางแผนรักษาผู้ป่วยได้ดีกว่า ดังนั้นหากสามารถดูภาพวิดิโอคลื่นเสียงสะท้อนหัวใจได้กับเครื่องคอมพิวเตอร์ทุกจุดของโรงพยาบาล จะเป็นการประหยัดเวลา (Lean) ไม่ต้องเดินย้อนไปดูที่ห้องปฏิบัติการฯ หรือ  Echocardiography Lab หรือเครื่องคอมพิวเตอร์ซึ่งลงโปรแกรม license ไว้ และกลับมาวางแผนการรักษากับผู้ป่วย

จึงเป็นที่มาของโครงการการเชื่อมต่อระบบการบันทึกภาพวิดิโอแบบดิจิตัลของคลื่นเสียงสะท้อนหัวใจกับระบบคอมพิวเตอร์ของโรงพยาบาล ด้วยโปรแกรมที่ใช้ชื่อว่า CEV โดยมีเจ้าหน้าที่ IT ชั้นนำของศูนย์โรคหัวใจ คุณเอกสิน สินโสมนัส เป็นผู้ดำเนินการ  นับเป็นแห่งแรกของประเทศไทยที่ทำการเชื่อมต่อสำเร็จครบวงจร และปีนี้ย่างก้าวเข้าสู่ปีที่สองของการพัฒนาระบบ IT การตรวจสืบค้นทางห้องปฏิบัติการโรคหัวใจ  และ ยังมุ่งมั่นพัฒนาต่อไปเพื่อความเป็นเลิศ และ การดูและรักษาผู้ป่วยโรคหัวใจที่ดียิ่งๆขึ้นสืบไป

ภาวะหัวใจล้มเหลว (Heart failure) คือ กลุ่มอาการที่เกิดจากการทำงานของหัวใจที่ผิดปกติ ไม่สามารถสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงส่วนต่างๆของร่างกายได้เพียงพอ  ผู้ป่วยกลุ่มนี้ถ้าไม่ได้รักษาอย่างถูกต้องประมาณ 50% จะเสียชีวิตภายใน  5 ปี  ปรัชญาการรักษาภาวะหัวใจล้มเหลวคือทำให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดี ไม่เหนื่อย และ มีอายุยืนยาว การรักษาภาวะหัวใจล้มเหลวสามารถทำได้โดย การรักษาด้วยยา ซึ่งประมาณ 80% สามารถทำให้ผู้ป่วยบรรลุปรัชญาในการรักษาดังกล่าวข้างต้น หากการรักษาด้วยยาไม่ได้ผล อาจพิจารณาการรักษาในขั้นสูง ซึ่งได้แก่ การฝังเครื่องให้หัวใจบีบตัวสัมพันธ์กัน (Cardiac re synchronization therapy defibrillator (CRT-D)) หรือ เครื่องพยุงหัวใจ (หัวใจเทียมโลหะ) หรือ Ventricular assist device (VAD) หรือ การปลูกถ่ายหัวใจ  (Heart Transplantation)

โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ถือเป็นสถาบันแห่งแรกในประเทศไทยและ Southeast Asia ที่ทำการปลูกถ่ายหัวใจสำเร็จ เมื่อวันที่ 18 ธันวาคม 2530 ปัจจุบัน โดย ศ. นพ. เชาวลิต อ่องจริต ศัลยแพทย์หัวใจและทรวงอก โรงพยาบาล จุฬาลงกรณ์  ผู้ป่วยรายแรก (นายพิชิต บุญเชิด) ปัจจุบันยังมีชีวิตอยู่ มีคุณภาพชีวิตที่ีดี และปัจจุบันโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ยังคงเป็นสถาบันที่ทำการปลูกถ่ายหัวใจมากที่สุดในประเทศ